درست درس خواندن و یادگیری مهارت فکر کردن

«مدیر سابق واحد ادونس دبیرستان های دوره دوم علامه طباطبایی، معاون آموزشی متوسطه دوره اول علامه طباطبایی، معلم المپیاد نجوم و فیزیک، کارشناس نجوم و نویسنده.» اینها بخشی از سوابق محسن ایرجی مدیر جدید دبیرستان دوره اول واحد آبشناسان است، مدرسه ای که با حدود ۶۰۰ نفر دانش آموز،۲۴ کلاس درس و ۱۲۰ نفر کادر اجرایی و دبیر دارد.

ایرجی در این گفتگو ابتدا درباره نحوه آموزش دانش آموزانی صحبت می کند که قرار است ۳ سال در واحد آبشناسان درس بخوانند، سپس مهمترین برنامه های مدرسه را توضیح می دهد: از آکادمی علم و اندیشه و رشته جدید پژوهشی مدرسه تا زنگ های هنر و کلاس های افتر اسکول.

آقای ایرجی، دانش آموزی که وارد پایه هفتم واحد آبشناسان می شوند، سه سال بعد، با چه ویژگی هایی از دوره اول دبیرستان فارغ التحصیل می شود؟

برنامه های ما برای دانش آموزان دوره اول دبیرستان سه محور اصلی دارد. اول اینکه اگر دانش آموزان در مهارتهای پایه دوره دبستان، مثل دقیق خواندن (مهارت درک مطلب)، درست نوشتن (مشاهده و روایتگری) و درست خواندن، نقصی داشته باشد آن را برطرف کنیم چون این چنین نقص هایی در دوره دوم دبیرستان به ضعف درسی منجر می شود. دانش آموزان پایه هفتم، به ویژه آنهایی که کلاس پنجم و ششم خود را در فضای آنلاین گذرانده اند، بعضا دارای این ضعف در مهارتهای پایه هستند. موضوع بعدی این است که دانش آموزان در دوره اول دبیرستان به تدریج از تفکر انتزاعی برخوردار می شوند. تفکر انتزاعی یعنی دانش آموز بتواند در مورد مفاهیمی که در زندگی روزمره اش عینیت ندارد فکر کند. فراموش نکنیم که تفکر انتزاعی  در بسیاری از علم ها باعث ساخته شدن مفاهیم اساسی شده و از این نظر موضوعی بسیار مهم است. تلاش ما در واحد آبشناسان این است که رشد این تفکر را در بچه ها شتاب دهیم تا درس ها را طوطی وار حفظ نکنند و سعی داشته باشند روح دروس را کشف کنند. موضوع سوم هم تقویت تفکر انتقادی در دانش آموزان آبشناسانی است. این کار ادامه درس فسلفه برای کودکان در مقطع ابتدایی با تکیه بر دروسی مثل ریاضی، علوم و ادبیات است. بچه های مدرسه ما یا می گیرند چطور منتقدانه فکر کنند و برای هر مسئله راه حل هایی داشته باشند.

مهارت هایی که قرار است برای دانش آموزان آبشناسانی در طول سال تحصیلی تقویت شود، چه ارتباط مستقیمی با کتاب های درسی خواهد داشت؟

ببینید، پایه همه این موضوعات کتاب های درسی است. ما کتاب های درسی، کتاب های تقویتی مجتمع علامه طباطبایی و همه مهارت های حل مسئله در دروس را به طورت دقیق و کامل به بچه ها آموزش می دهیم. اما آموزش ما منحصر به این لایه نمی ماند. مهمترین برنامه های آموزشی ما در سال تحصیلی جدید، اولا یاد دادن کامل کتاب های درسی و کتاب های مجتمع است. در مرحله بعد فرآیندها و برنامه های مختلفی داریم که دانش آموزان در مدرسه فعال باشند. می خواهیم مدرسه را به نهادی مدنی تبدیل کنیم. در این مسیر هم به کمک اولیا احتیاج داریم، هم دبیران و هم خود دانش آموزان.

آقای ایرجی، در طول سال تحصیلی چه برنامه های مهمی در مدرسه اجرا خواهد شد؟

برنامه مهم امسال واحد آبشناسان، راه اندازی آکادمی علم و اندیشه است. این آکادمی بخش های مختلف آموزشی و پرورشی دارد. اجرای طرح ادونس برای دانش آموزان پایه هفتم و هشتم یکی از برنامه های آکادمی است. طرح ادونس ویژه دانش آموزانی است که می خواهند بنیه علمی شان را قوی کنند. این طرح فعلا در دروس ریاضی و علوم برگزار خواهد شد. اما بعضی دیگر از دانش آموزان هستند که علاقه دارند دروسی مثل ریاضی را مثل دانشمندان یاد بگیرند و فقط تقویت بنیه علمی برایشان کافی نیست. برای این دانش آموزان محافل علمی برگزار می شود. معلم در محافل علمی نقش تسهیلگر دارد و موضوع را مطرح می کند.

آکادمی علم و اندیشه، بخش غیر مرتبط با دروس اصلی هم دارد؟

بله. بخش باشگاه های آکادمی، بیشتر شامل فعالیت های پژوهشی و فرهنگی است. در باشگاه ها نمی خواهیم دانش آموزان فقط در کلاس باشند. قصد داریم فضایی از مدرسه را به دانش آموزان هر باشگاه اختصاص دهیم تا در مورد موضوع مورد نظرشان به بقیه بچه ها اطلاع رسانی کنند، نشست برگزار کنند و برنامه های جمعی داشته باشند. موضوع بعدی که در آکادمی علم و اندیشه واحد آبشناسان اجرا خواهد شد، محافل علمی است. در این محافل موضوعاتی توسط معلم یا دانش آموزان مطرح می شود و جلسات سخنرانی مرتبط با موضوعات برگزار می کنیم. سخنران می تواند از اولیا یا دانش آموزان باشد. تهیه و انتشار پادکست با موضوعات مرتبط با مدرسه برای دانش آموزان هم یکی دیگر از برنامه های آکادمی علم و اندیشه واحد آبشناسان است. همه این فعالیت ها، با همکاری مستقیم شورای دانش آموزی مدرسه برگزار خواهد شد.

دروسی مثل هنر چه جایگاهی در برنامه های واحد آبشناسان دارند؟

بچه ها امسال هفته ای یک زنگ هنر دارند و در آن کتاب رسمی پایه را به آن ها تدریس می کنیم. دانش آموزان در دوره اول دبیرستان باید با رشته های مختلف هنری آشنا شوند و تا استعداد و علاقه شان مشخص شود. قصد داریم در کلاس های افتر اسکول مدرسه، یک یا دو رشته هنری را هم به صورت تخصصی آموزش دهیم. بخشی از فعالیت های هنری هم در قالب بخش محافل آکادمی انجام می شود.

آقای ایرجی، تیم های پژوهشی واحد آبشناسان در سال های اخیر مدال ها و رتبه های بسیار خوبی در مسابقات کشوری و جهانی کسب کرده اند. آبشناسانی ها امسال چه برنامه های پژوهشی دارند؟

امسال در ۷ رشته پژوهشی هوافضا، نانو، نجوم، رباتیک، انیمیشن و پزشکی و استم برای دانش آموزان کلاس داریم. دانش آموزان پایه هفتم واحد آبشناسان در پایگاه تابستانی رشته پژوهشی شان را برای سال تحصیلی انتخاب کردند. پیش از این انتخاب، برای دانش آموزان ۶ جلسه کلاس آموزشی برگزار شد تا با جزییات کلاس ها آشنا شوند. در این سال تحصیلی کلاس های رشته پژوهشی اِستم را هم برای دانش آموزان تشکیل می دهیم.  اِستم علمی است که از علم، تکنولوژی، مهندسی و ریاضی تشکیل شده است. با شروع سال تحصیلی کلاس های پژوهشی ما با قدرت ادامه پیدا می کند تا دانش آموزان برای مسابقات مختلف آماده باشند.