حفظ تنوع کلاس های آموزشی در سال آموزش مجازی

آموزش آنلاین علی رغم تمام سختی هایی که دارد فرصت هایی را هم برای آموزش، به شیوه هایی نوین به وجود می آورد. آموزش هایی که بعضا حضور هر روزه در مدرسه فرصت بروز بسیاری از آن ها را نمی دهد. دبیرستان دوره اول علامه طباطبایی – واحد فرمانیه، مدرسه ای است که امسال در کنار برگزاری کلاس های خود، کلاس های فوق برنامه را تعطیل نکرد و آموزش به روش های دیگر را هم در دستور کار خود قرار دارد. «حجت حضرتی» مدیر واحد فرمانیه درباره سال تحصیلی که گذشت می گوید: «کنترل دانش آموز در محیط آنلاین، به دلیل مجازی بودن فرآیند آموزش بسیار سخت تر از محیط حضوری است. بنابراین تمام تلاش ما در طول امسال حفظ ارتباط واقعی با دانش آموز و القا کردن این حس به او بود که مدرسه علی رغم مجازی بودن فعالیت های آموزشی، تعطیل نیست و روند مدرسه مثل سابق در حال برگزاری است.»  

مدیر واحد فرمانیه همچنین درباره برنامه های متنوع این واحد می گوید: «عدم امکان حضور در جامعه بخاطر شیوع کرونا، خیلی از دانش آموزان را در سال های مهم زندگی خود با خطرات ناشی از ناراحتی های برآمده از این معضل مواجه کرده است. برنامه های ما هم در مجتمع علامه طباطبایی و واحد فرمانیه در راستای اهمیت همین موضوع تعریف شده است. این که برنامه های فرهنگی همچنان دایر باشد و دانش آموزان بتوانند در آن ها شرکت کنند. برگزاری کلاس آنلاین ورزش هم از دیگر مواردی است که نشان دهنده اهمیت دو موضوع روحیه و تحرک دانش آموزان برای مجتمع است.»

طرحی نو؛ آموزشی برای آینده

فرمانیه ای ها امسال در کنار درس ها و واحد های آموزشی که گذراندند، در کلاسی با موضوعی ویژه هم شرکت داشتند: طرحی نو.

محتوای این کلاس توسط حضرتی مدیر این واحد تولید و تدریس شد. او درباره موضوع کلاس های طرحی نو می گوید: « در طرحی نو ما به موضوعات متعددی می پردازیم که شاید خیلی از افراد آن را برای دانش آموزان دوره اول پیچیده بدانند. اقتصاد یکی از ارکان اصلی جامعه و زندگی هر فرد، مدیریت و موضوعاتی از این دست که دید دانش آموز را تا حدودی روشن می کند. البته این مباحث در حد آشنایی به دانش آموزان آموزش داده می شود تا بچه ها با این مفاهیم آشنا باشند.»

آغاز هدایت تحصیلی از پایه هفتم

 هفتمی های واحد فرمانیه هدایت تحصیلی را دو سال زودتر و از پایه هفتم آغاز می کنند. «علی صمدی» مشاور پایه هفتم واحد فرمانیه برنامه های آموزشی متنوع این پایه را، شروعی برای مبحث هدایت تحصیلی دانش آموزان می داند. صمدی در این باره می گوید:« هدایت تحصیلی از پایه نهم آغاز می شود اما ما در واحد فرمانیه از پایه هفتم، روند پیش گرفتن هدایت تحصیلی را طی آموزه هایی از افزایش اعتماد به نفس، تاثیر هوش هیجانی در موفقیت انسان، روش مطالعه و اصول برنامه ریزی شروع می کنیم و سپس برای تکمیل فرآیند هدایت تحصیلی، از روش عینی سازی مثل هدف گذاری دانش آموز، انتخاب شغل آینده و رشته دانشگاهی مرتبط با شغل انتخابی استفاده می کنیم.»

شرکت در ماراتن علمی

آزمون جامع، یکی از آزمون های مهم مجتمع علامه طباطبایی است که دانش آموزان مدارس دوره اول در آن شرکت می کنند. از دیگر برنامه های هفتمی ها، شرکت در ماراتن های علمی ویژه شرکت در آزمون جامع بود. صمدی درباره برگزاری ماراتن های علمی با هدف  می گوید: «ماراتن های علمی به صورت جدول مطالعاتی برنامه ریزی شده برگزار می شود. این ماراتن ها ویژه آزمون جامع طراحی می شوند اما به دلیل تطابق بودجه بندی آزمون جامع ها با امتحانات نیمسال اول و دوم، معمولا دانش آموزان با برنامه ماراتن علمی، برای هر دو آزمون آمادگی لازم را کسب می کنند.»

پایه هشتم؛ شروع آموزش آنلاین با برنامه ای ۳ مرحله ای

دانش آموزان پایه هشتم واحد فرمانیه با برنامه ای ۳ مرحله ای، از تابستان وارد فضای درسی و تحصیلی شدند. «عباس حضرتی» مسئول آموزش و مشاور پایه هشتم این واحد در این باره می گوید:«دانش آموزان پایه هشتم روند متعادلی را برای کسب آمادگی و شروع یادگیری مطالب درسی طی می کنند. در اولین گام برای این مهم، با برگزاری آزمون های تشخیصی در مباحثی خاص از درس های ریاضی، علوم و عربی، نقاط ضعف دانش آموزان را پیدا کرده و برای برطرف کردن آن نقاط ضعف، کلاس هایی را طراحی کردیم.»

گام دوم این برنامه، ایجاد جو رقابت سالم بین دانش آموزان بود؛ حضرتی در این باره می گوید: «ایجاد انگیزه برای دانش آموزان از مهم ترین عوامل پیشرفت تحصیلی آن ها است. به همین دلیل ما از ۱۵ شهریور با مباحث انگیزشی و ایجاد جو رقابتی و مسابقه ای، اشتیاق دانش آموزان را به یادگیری و پیشرفت تحصیلی افزایش دادیم.»

مشاور پایه هشتم از «پیگیری» به عنوان گام سوم و تکمیل کننده این برنامه نام برد و افزود:« مشاوره های فردی و گروهی با دانش آموزان در پیگیری وضعیت آموزشی آن ها بسیار موثر است. علاوه بر آن، گزارش روزانه تکالیف، ثبت ساعت مطالعه و ساعت انجام تکالیف در سامانه و پیگیری گزارش زنگ به زنگ کلاسی از دیگر مواردی است که به عنوان مکمل مراحل قبلی، به تثبیت یادگیری مطالب درسی و افزایش آمادگی آموزشی دانش آموزان کمک قابل توجهی می کند.»

آزمون هایی ویژه برای آزمون جامع

آزمون جامع، یکی از آزمون های مهم مجتمع علامه طباطبایی است که دانش آموزان مدارس دوره اول در آن شرکت می کنند. هشتمی های واحد فرمانیه در سالی تحصیلی که گذشت، برای شرکت در آزمون جامع، در امتحانات و آزمون های ویژه ای شرکت کردند. حضرتی درباره این آزمون ها می گوید: « این آزمون ها در قالب طرح یادگیری در حد تسلط و  برای آماده کردن دانش آموزان برای شرکت در آزمون های جامع طراحی شد، سعی ما در این امتحانات، طرح سوالاتی در سطح آزمون جامع بود تا دانش آموز بتواند قبل از شرکت در آزمون جامع، شرایط علمی خود را سنجیده و آموزه های علمی اش را مدام مرور کند. »

راه اندازی کانون نخبگان

از دیگر برنامه های مهم هشتمی ها در سال تحصیلی ۱۳۹۹ – ۱۴۰۰ راه اندازی کانون نخبگان بود. در این کانون، ۴۰ نفر از دانش‌آموزان برتر آموزشی پایه هشتم در کلاس‌های ویژه شرکت می‌کنند. کلاس های کانون نخبگان از پنج شنبه ۲۶ فروردین به صورت آنلاین در دو درس ریاضی و علوم آغاز شد. حضرتی درباره هدف برگزاری این کلاس ها می گوید: «هدف ما از برگزاری این کلاس های ویژه، کشف و رشد استعدادهای برتر به منظور شرکت در مسابقات علمی کشوری و بین المللی مثل المپیاد ها است.»

به گفته مشاور هشتمی های این واحد، نگاه کانون نخبگان، نگاهی علمی به مسیر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است: «نگاه کانون نخبگان با در نظر گرفتن تمامی معیار ها در انتخاب مسیر پیشرفت تحصیلی دانش آموز، نگاهی علمی است؛ علاوه بر این معیارها،  در نظر گرفتن ابعاد جسمی، روحی و علمی دانش آموز در انتخاب این مسیر بسیار مهم است. ما در کانون نخبگان واحد فرمانیه به دنبال پاسخ صحیح این سوال هستیم که دانش آموزان، چه استعدادی، در چه رشته ای و با چه ظرفیت یادگیری – یاددهی برای موفقیت تحصیلی در آینده دارند.»

پایه نهم؛ آمادگی برای ورود به دبیرستان های دوره دوم

بی تردید مهم ترین برنامه دانش آموزان پایه نهم، هدایت تحصیلی و رفتن به سمت تحصیل در رشته ای است که با توجه به تمامی معیار ها برای دانش آموز مناسب ترین انتخاب است. تمرکز اصلی دانش آموزان پایه نهم واحد فرمانیه، هدایت تحصیلی است اما نیمسال دوم را با جلسات مشاوره ای بیشتری به نسبت ترم اول تحصیلی شروع می کنند. اولین جلسه نیمسال دوم درست زمان تحویل کارنامه های نیمسال اول برگزار می شود. «محمد باقری» مشاور پایه نهمی های واحد فرمانیه درباره این جلسات می گوید: «نیمسال اول تمرکز بر روی آموزش درس ها و متوجه کردن دانش آموزان به این نکته است که مقطع بعدی آموزشی شان بسیار متفاوت از دوره اول خواهد بود. تمرکز اصلی ما در ترم دوم، هدایت تحصیلی دانش آموزان است بنابراین دانش آموزان را در زمان ارائه کارنامه امتحانات نیمسال اول به دو گروه تقسیم کردیم. کارنامه گروه اول که نمرات خوبی در امتحانات کسب کرده اند، بدون توصیه خاصی به اولیاشان تحویل داده شد. برای دانش آموزان گروه دوم که عملکرد ضعیفی داشته اند، علاوه بر تحویل کارنامه، جلسه ای هم با حضور دانش آموز و اولیا تشکیل دادیم تا عملکرد دانش آموز بررسی شود.»

به گفته باقری تحقیقات دانش آموزان درباره شغل، رشته و گرایش مدنظرشان یکی از برنامه های مهم نهمی ها است که البته با کمک مشاور انجام می شود: «برای کمک به تحقیقات و ارزشیابی دانش آموزان از شغل و رشته دلخواهشان، کلاسی را در روزهای چهارشنبه به صورت آنلاین برای آن ها برگزار کردیم. این کلاس ها شامل موضوعات مشاوره ای و همینطور رشته های دانشگاهی و گرایش های مربوط به هر کدام بود. سعی ما در این کلاس ها، علاوه بر روشن کردن روند تحقیق دانش آموزان در این حوزه ها، دادن آگاهی و آینده نگری برای پیشبرد درست هدایت تحصیلی بود.»

جلساتی دیگری هم همراه با اولیا برای دانش آموزانی که نیازمند راهنمایی بیشتری بودند برگزار شد: «با توجه به کلاس ها و جلساتی که برای دانش آموزان درباره هدایت تحصیلی برگزار شد، بسیاری از آن ها با این موضوع و چگونگی انتخاب درست با در نظر گرفتن تمامی جنبه ها آشنا شدند. اما برای آن دسته از دانش آموزانی که به راهنمایی و مشورت بیشتری در بحث هدایت تحصیلی نیاز داشتند، برنامه ای در نظر گرفته شد که به همراه اولیا و به طور ویژه در مدرسه درباره آن صحبت کردیم. این جلسات مشاوره با حضور دانش آموزان و اولیا، از شنبه ۲ اسفند شروع شد.»

برگزاری کلاس آنلاین رفع اشکال یک روز قبل از هر امتحان

از دیگر برنامه های آموزشی نهمی ها، شرکت در کلاس های آنلاین رفع اشکال بود. باقری درباره این کلاس ها می گوید: «برنامه ریزی های درسی در نیمسال دوم بیشتر در راستای نتیجه گرفتن دانش آموزان در امتحانات پایان سال به دلیل تاثیرگذاری بر فرآیند هدایت تحصیلی‌شان انجام شد؛ بنابراین با تمام شدن کلاس های درسی، فرصت مناسب برای برگزاری کلاس های رفع اشکال به وجود آمد تا دانش آموزان بتوانند اشکالات آموزشی شان را برطرف کنند.»

به گفته مشاور نهمی ها برگزاری این کلاس های آنلاین تنها به پیش از شروع امتحانات محدود نشده و در طول روزهای برگزاری امتحانات هم ادامه داشت: «کلاس های رفع اشکال مربوط به درس های اختصاصی و محدود به پیش از شروع امتحانات نیست؛ برنامه ریزی ما برای درس ها، به ویژه درس های اختصاصی، برگزاری کلاس آنلاین رفع اشکال تنها یک روز قبل از هر امتحان است. این کلاس ها علاوه بر برطرف کردن ایرادات آموزشی دانش آموزان در مباحث درسی، به کاهش استرس دانش آموزان هم بسیار کمک می کند.»

دفتر ارزشیابی مستمر؛ گامی در جهت طراحی سیستمی مبتنی بر آموزش آنلاین

در طول سال تحصیلی که گذشت، دبیران هر سه پایه تحصیلی واحد فرمانیه دفاتر ارزشیابی دریافت کردند. «عباس حضرتی» مسئول آموزش این واحد درباره ضرورت ایجاد دفتر ارزشیابی مستمر می گوید: «بعد از تغییر مدل آموزش از حضوری به مجازی، باید سیستمی مبتنی بر آموزش آنلاین هم طراحی میشد. بنابراین نیاز به وجود الگوریتمی بود تا اطلاعات آموزش مجازی دانش آموزان را مورد سنجش و ارزشیابی قرار دهد. سرانجام بعد از جلسات متعدد آموزشی این دفتر طراحی شد و در اختیار تمامی دبیران این واحد قرار گرفت.»

به گفته حضرتی این دفتر ها برای همه درس ها طراحی شده و جزئیات آن نیز مشخص شده بود: «این دفتر ها برای هر درس به صورت اختصاصی طراحی شد. سرفصل های دفاتر ارزشیابی شامل عنوان مباحث تدریس شده، فعالیت های انجام شده در کلاس، وظایف درسی تعیین شده برای دانش آموزان در منزل و توصیه مشاور پایه است.»