سیستم جدید هدایت تحصیلی در مرحله آزمون و خطاست

جواد امانی مشاور پایه نهم دبیرستان دوره اول علامه طباطبایی – واحد آبشناسان است. او با سابقه و تجربه طولانی که در زمینه مشاوره تحصیلی دارد، از سوی اداره آموزش و پرورش دعوت شده تا به عنوان مدرس سامانه «همگام» در جلسات حضور یابد. «همگام» سامانه جدید هدایت تحصیلی برای دانش آموزان پایه نهم است.  گفت و گو  با جواد امانی را در ادامه بخوانید.

• سال نهم سال سرنوشت سازی برای دانش آموزان است. شما به عنوان مشاور چه کارهایی را برای دانش آموزان انجام می دهید؟

هدف اصلی ما در سال نهم این است که دانش آموز با آگاهی کامل انتخاب رشته کند نه با تشویق دوستان و والدین. دومین هدف ما هم این است که از نظر علمی به گونه ای با دانش آموزان کار کنیم که به یک دبیرستان خوب وارد شوند.

مشاور باید برای راهنمایی هرچه بهتر دانش آموزان شناخت خوبی از آنها داشته باشد. این شناخت در مدرسه های علامه طباطبایی از کلاس های تابستانی شروع می شود. تیپ شخصیتی و افکار و وضعیت خانوادگی باعث می شود که نسخه آموزشی هر دانش آموز با دیگری تفاوت داشته باشد. در ضمن بسیار مهم است که دانش آموز از همان اول بپذیرد که مشاور می تواند کمکش کند و این هنر مشاور است که باید حس اعتماد را در ذهن دانش آموز به وجود بیاورد. این به هیچ وجه کار ساده ای نیست.

• چه اقداماتی برای شناساندن رشته ها و شغل ها به دانش آموزان انجام می دهید؟

ما در مدرسه های علامه طباطبایی از ابتدای سال راجع به رشته ها به دانش آموزان آگاهی می دهیم و آنها را به اردوهای بازدید از مشاغل می بریم. یکی از اقدامات موثر برگزاری جلسه های معرفی مشاغل توسط دانش آموزان است. دانش آموزان در این جلسه ها از زبان خودشان رشته ها را معرفی می کنند و از ویژگی های آن می گویند.

علاوه بر این به دبیران آگاهی داده ایم  که اول از همه مبلغ درس خود باشند. در واقع برای درس خود بازاریابی کنند تا دانش آموزان بیشتری را جذب رشته خود بکنند.

• چه نکاتی را در سیستم آموزشی پایه نهم رعایت می کنید؟

تمرکز ما طبیعتا در ابتدا روی کتاب درسی است. با آزمون های متعددی که در طول سال تحصیلی برگزار کردیم دانش آموزان را در چند سطح دسته بندی کردیم. با تحلیل آزمون ها متوجه شدیم که هر دانش آموز در کدام بخش مشکل دارد، در فهم مطالب کتاب درسی یا فهم مطالب تکمیلی. هر کدام از این دو مشکل رویکرد متفاوتی را می طلبد.

یکی از مشکلات دانش آموزان این سالها این است که با نوشتن مشکل دارند. ما در مدارس علامه طباطبایی سعی کردیم با برگزاری آزمونهای تشریحی بچه ها را با نوشتن آشتی دهیم.

دبیرستان دوره اول یا راهنمایی مقطعی است که دانش آموز باید از درس خواند لذت ببرد. اگر فضای مدرسه بیش از حد جدی و خشک باشد او برای سه سال سرنوشت ساز بعدی دچار خستگی می شود. مهمترین کاری که ما در کنار مطالب آموزشی برای دانش آموز انجام می دهیم این است که او را با ثبت زمان مطالعه آشنا کنیم و عادت دهیم. دانش آموز دوره اول دبیرستان نباید بیشتر از سه ساعت در خانه درگیر تکالیف مدرسه باشد در حالی که این میزان در دبیرستان دوره دوم به ۴ تا ۵ ساعت می رسد. 

• سیستم جدید هدایت تحصیلی چیست و قرار است چه کارکردی در نظام آموزش و پرورش داشته باشد؟

همانطور که می دانید با تغییر سیستم آموزشی کشور از دو سال پیش پایه نهم وارد سالهای تحصیلی شده و هدایت تحصیلی از دوره دوم متوسطه به دوره اول منتقل شده است. سیستم جدید هدایت تحصیلی در اول راه است و مشکلات زیادی دارد چون همه چیز از جمله مقطع، کتابها و نظام آموزشی تغییر کرده است.

سیستم هدایت تحصیلی نوین توانایی دانش آموز را از چند بعد بررسی می کند. سیستم نمره دهی هدایت تحصیلی به این صورت است: آزمون رغبت و توانایی دانش آموز ۳۰ درصد، نظر والدین ۵ درصد، نظر مشاور ۱۰ درصد، نظر دبیران در یازده درس ده درصد، نظر دانش آموز ۱۰ درصد و نمرات سه ساله در دروس اصلی ۳۵ درصد. این سیستم نظر دهی باعث می شود که نظرات متفاوتی در مورد دانش آموز شنیده شود و نتیجه آن دقیق تر باشد.

• آیا سامانه همگام زیر مجموعه سیستم هدایت تحصیلی است؟

بله، برای یکپارچه سازی سیستم نمره دهی، اداره آموزش و پرورش سامانه همگام را معرفی کرده است. تمامی نمره هایی که در بالا ذکر شد از طریق پنل های اختصاصی توسط مشاور و والدین و دبیران و دانش آموز وارد می شود و برگه توصیه نامه تحصیلی در تیر ماه برای دانش آموز صادر می شود. آموزش و پرورش از مجتمع آموزشی، فرهنگی علامه طباطبایی جهت آموزش این سیستم به مدارس کمک خواست و در حال حاضر مدارس محور سه از منطقه ۵ آموزش و پرورش توسط واحد آبشناسان پشتیبانی می شود. 

در این سامانه به تبلیغات جامعه و صحبت های دوستان توجهی نمی شود بلکه صرفا رغبت و استعداد دانش آموز سنجیده می شود. دانش آموز با توجه به این توصیه نامه و تیپ شخصیتی و علایق فردی می تواند انتخاب درستی داشته باشد. بازار کار هم یک فاکتور مهم است اما واقعیت این است که هیچ کس نمی تواند بازار کار چند سال آینده یک رشته را پیش بینی کند. توجه به بازار کار باعث به وجود آمدن سونامی رشته های مهندسی مانند عمران در سالهای نه چندان دور شد. امروز هم سونامی رشته تجربی در راه است. نکته تاسف آور این است که همه دانش آموزان تجربی خود را در لباس دکتری می بینند و و قتی نتایج کنکور اعلام می شود و در رشته پزشکی قبول نمی شوند شکست بزرگی را تحمل می کنند.

سامانه همگام هنوز در فاز آزمون و خطا است و مشاوران در حین کار مشکلات آن را ردیابی و گزارش می کنند. سیستم هدایت تحصیلی خوب برنامه ریززی شده است و با گذر زمان دقت و کارایی آن بالاتر خواهد رفت.