انتخاب مسیر تحصیلی یکی از مهمترین تصمیمات زندگی هر دانشآموز است که میتواند آینده حرفهای او را شکل دهد. در ایران، دانشآموزان پس از اتمام پایه نهم با فرآیندی روبهرو میشوند که به آنها کمک میکند رشتهای متناسب با استعدادها و علایق خود انتخاب کنند. یکی از گزینههای جذاب برای دانشآموزانی که به دنبال تحصیل بدون نیاز به کنکور یا ورود سریع به بازار کار هستند، رشته های بدون کنکور کار و دانش است. این رشتهها به دلیل پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی و ماهیت مهارتی، طرفداران زیادی دارند. در این مقاله، به بررسی رشته های کار و دانش بدون کنکور و فرآیند انتخاب آنها میپردازیم.
رشته های بدون کنکور کار و دانش به رشتههایی گفته میشود که دانشآموزان میتوانند بدون شرکت در کنکور سراسری و تنها با ارائه معدل دیپلم در آنها پذیرش شوند. این رشتهها در دانشگاههای سراسری، آزاد، پیام نور، غیرانتفاعی و علمیکاربردی در مقاطع کاردانی (پیوسته و ناپیوسته) و کارشناسی ارائه میشوند. شاخه کار و دانش با تمرکز بر آموزش مهارتهای عملی، دانشآموزان را برای ورود به بازار کار در زمینههای صنعت، خدمات، هنر و کشاورزی آماده میکند.
رشته های کار و دانش بدون کنکور برای دانشآموزانی که علاقهای به رقابت در کنکور یا تحصیل در رشتههای نظری ندارند، گزینهای مناسب است. این رشتهها امکان ورود سریع به دانشگاه و بازار کار را فراهم میکنند. پذیرش در این رشتهها بر اساس معدل کل دیپلم انجام میشود و ملاک ورود به دانشگاه فقط سوابق تحصیلی است.
لیست رشته های بدون کنکور کار و دانش هر سال در دانشگاههای مختلف اعلام میشود و ممکن است با توجه به نیازهای بازار کار و ظرفیت دانشگاهها تغییر کند. این رشتهها در گروههای آزمایشی مختلف (علوم انسانی، فنی و مهندسی، هنر و علوم پایه) و در مقاطع کاردانی و کارشناسی ارائه میشوند. در ادامه، بهترین رشته تحصیلی در ایران که میتوانید بدون کنکور و با دیپلم کار و دانش در آن تحصیل کنید را معرفی میکنیم:

داوطلبان با دیپلم کاردانش نظام جدید میتوانند در رشتههای زیر در مقطع کارشناسی پیوسته بدون کنکور ثبتنام کنند.
| حسابداری | روانشناسی | حقوق |
| مشاوره | مدیریت بازرگانی | مهندسی برق |
| مهندسی کامپیوتر | مهندسی پزشکی | عکاسی |
| موسیقی | نقاشی | زیست شناسی |
| شیمی کاربردی | شیمی محض | – |
داوطلبان با دیپلم کار و دانش نظام جدید و همچنین با دیپلم کار و دانش نظام قدیم میتوانند در این رشتهها در دانشگاههای آزاد، فنی و حرفهای و غیرانتفاعی شرکت کنند. ثبت نام ورودی این دانشگاهها هر سال دو بار با ورودی مهر و بهمن انجام میشود. توجه داشته باشید که داوطلبان با دیپلم نظام قدیم و بدون گذراندن پیشدانشگاهی فقط در رشتههای پیوسته میتوانند شرکت کنند.
| عمران – راهسازی | امور دامی – تکنولوژی – پرورش طیور | الکترونیک ـ رادیو تلویزیون | ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT) |
| ساخت و تولید – نقشه کشی صنعتی | معماری – معماری داخلی | ساخت و تولید
|
صنایع فلزی – جوشکاری
|
| عمران – اجرای ساختمانهای بتنی | موسیقی – نوازندگی ساز ایرانی ثبتی | ساخت و تولید – طراحی صنعتی | عمران |
| الکترونیک و مخابرات دریایی | عمران – نقشهبرداری
|
متالوژی – ریختهگری | الکترونیک عمومی |
| برق – الکترونیک و ابزار دقیق | الکترونیک
|
صنایع چوب و مبلمان | صنایع فلزی |
| حقوق – خدمات قضایی
|
حقوق – شورای حل اختلاف | حقوق – نگارش حقوقی
|
فراوردههای بیولوژیک
|
| هنرهای تجسمی – نقاشی
|
کاردانی حرفهای بازیگری | کاردانی فنی مخابرات – کابل و فیبر نوری
|
کاردانی حرفهای هنرهای تجسمی – عکاسی
|
| کاردانی حرفهای سینما – فیلمسازی | کاردانی حرفهای نوازندگی ساز کلاسیک | کاردانی حرفهای هنرهای تجسمی – گرافیک
|
کاردانی فنی فناوری اطلاعات – خدمات الکترونیکی شهر |
| کاردانی فنی کنترل
|
کاردانی حرفهای گریم
|
کاردانی فنی مخابرات مترو
|
کاردانی فنی فناوری اطلاعات – اینترنت و شبکههای گسترده |
| کاردانی فنی شبکه های کامپیوتری
|
کاردانی حرفه ای امور فرهنگی – ویراستاری
|
کاردانی حرفه ای موسیقی – نوازندگی ساز ایرانی
|
تجهیزات صدابرداری (ICT) |
| کاردانی حرفهای سینما – تصویربرداری | کاردانی حرفهای سینما – جلوههای ویژه | کاردانی فنی نگهداری و تعمیرات برق
|
کاردانی حرفهای مترجمی زبان انگلیسی – آثار دیداری و شنیداری |
| کاردانی حرفهای مترجمی زبان انگلیسی – آثار مکتوب و متون رسمی |
– |
– |
– |
| الکترونیک | صنایع شیمیایی | طراحی و دوخت | هتلداری و گردشگری |
| ساخت و تولید | صنایع نساجی | گرافیک | حمل و نقل |
| صنایع فلزی | متالورژی | هنرهای تجسمی – نقاشی | مکاترونیک |
| تاسیسات مکانیکی | سرامیک | امور دامی | پویانمایی |
| صنایع چوب و مبلمان | معدن | امور زراعی و باغی | معماری داخلی |
| چاپ | علوم دریایی | ماشینهای کشاورزی | صنایع دستی |
| عمران | امور اداری | صنایع غذایی | انرژی تجدیدپذیر خورشیدی |
| معماری | تربیت کودک و مدیریت خانواده | موسیقی | – |

| کاردانی امور مالی و مالیاتی | کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما | کاردانی جهانگردی | کاردانی سختافزار کامپیوتر |
| کاردانی علم اطلاعات و دانششناسی | کاردانی الکترونیک هواپیمایی | کاردانی اویونیک هواپیما
|
کاردانی نقشهبرداری
|
| کاردانی امور دولتی
|
کاردانی اقتصاد کار و بهرهوری | کاردانی امور بانکی | کاردانی حسابداری |
| کاردانی روابط کار | کاردانی مدیریت بازرگانی | کاردانی مراقبت پرواز | کاردانی معماری |
| کاردانی مدیریت صنعتی
|
کاردانی آموزش مطالعات اجتماعی | کاردانی امور فرهنگی | کاردانی بیمه |
| کاردانی امور تربیتی
|
کاردانی آموزش دینی و عربی | کاردانی آموزش زبان و ادبیات فارسی | کاردانی حقوق قضایی
|
| کاردانی جهانگردی | کاردانی اشتغال | کاردانی امور دولتی | کاردانی تربیت معلم قرآن کریم |
| کاردانی مدیریت گمرکی | کاردانی امور بانکی | کاردانی هتلداری | کاردانی باستان شناسی |
| کاردانی ارتباطات و فناوری اطلاعات | کاردانی آموزش و پرورش ابتدایی | کاردانی آموزش ریاضی | کاردانی علوم انتظامی |
انتخاب رشته های بدون کنکور کار و دانش مزایای متعددی دارد، از جمله:
برای ثبتنام در رشته های کاردانش بدون کنکور، داوطلبان باید شرایط عمومی و اختصاصی را رعایت کنند. شرایط عمومی شامل التزام به نظام جمهوری اسلامی، تدین به یکی از ادیان رسمی و نداشتن سوءپیشینه است. شرایط اختصاصی عبارتند از:

انتخاب رشته های بدون کنکور کار و دانش نیازمند دقت به برخی نکات است. چند نکته کلیدی عبارتند از:
دانشگاههای متعددی در ایران رشته های کار و دانش بدون کنکور را ارائه میدهند، از جمله:
بیشتر بخوانید: اگر در رشته انسانی تحصیل میکنید، مطلب لیست رشته های بدون کنکور انسانی را هم بخوانید.
رشته های بدون کنکور کار و دانش فرصت مناسبی برای دانشآموزانی است که میخواهند بدون کنکور وارد دانشگاه شوند یا بهسرعت وارد بازار کار شوند. این رشتهها با تنوع بالا و ماهیت مهارتی، پاسخگوی نیازهای مختلف هستند. این نکته را هم بدانید که هدایت تحصیلی نقش مهمی در انتخاب مسیر درست ایفا میکند. همچنین بررسی لیست رشته های بدون کنکور کار و دانش و مشاوره با متخصصان میتواند به موفقیت در این مسیر کمک کند.
بلاگهای اخیر
اخبار پیشنهادی