* حاج حسن توفيق‌حق/ عضو هيات موسس مجتمع علامه طباطبايي
پشت ميز کارم در هيات مرکزي گزينش وزارت آموزش و پرورش نشسته بودم. يکي از همکاران هيات تحقيق، آرام صدايم کرد. هنوز طنين صدايش در گوشم زنگ مي‌زند: «آقاي توفيق‌حق، با نگاهي که به تربيت نيروي انساني داريد مي‌خواهم به شما پيشنهاد تاسيس مدرسه غير انتفاعي نمايم.» آن روزها همه زمانم به انتخاب شايسته‌ترين انسان‌ها براي آموزش و پرورش اختصاص داشت. پيشنهادش را دوست داشتم اما مشغله‌ام بيش از آن بود که بپذيرم. او اما حرفم را قبول نکرد. شناسنامه‌ام را گرفت و رفت. سال 1368 بود.
اداره امور مدارس غير‌انتفاعي وزارت آموزش و پرورش، با تأسي به سخنان امام خميني (ره) تازه تاسيس شده بود. ايشان در سال 1367 فرمودند: «مردم را در امر فرهنگي مشارکت دهيد.» درخواستم براي تاسيس مدرسه به جريان افتاد. مرحوم آقاي نادر قاسمي، از دوستان مورد اعتمادم سه نام شهيد بهشتي، شهيد مطهري و علامه طباطبايي (رحمه الله عليهم) را براي مدرسه پيشنهاد کرد. پس از طي مراحل اداري، «مجوزي حقيقي به نام اينجانب براي تاسيس مدرسه راهنمايي غير انتفاعي علامه طباطبايي» صادر شد. شهريور سال 1372 بود.
اولين مدرسه را چطور تاسيس کرديم؟
حتي دفتري براي نشستن نداشتيم. زير يکي از درختان تبريزي حياط مدرسه، ميز گذاشتيم و از دانش‌آموزان ثبت‌نام کرديم. ما «پنج نفر» هم‌هدف شده بوديم تا مدرسه‌اي در شان ايران اسلامي بسازيم. هدف‌مان تربيت «انساني مفيد» براي جامعه بود. پس بايد سيستمي طراحي مي‌کرديم تا هم از نظر علمي قوي باشد و هم در بستر باورهاي عميق اسلامي و فرهنگ اصيل ايراني دانش‌آموزان را رشد دهد. هر پنج نفرمان معلم و فرهنگي بوديم. من، پيش از آن‌که در ستاد وزارت آموزش و پرورش مشغول به کار شوم، معاون آموزشي مناطق 12 و 18 شهر تهران بودم. قبل از آن هم در منطقه 16 «معلم» بودم. مرحوم آقاي نادر قاسمي، نيرويي فرهنگي و انقلابي بود. آقاي شيرزاد گلشاهي فعال دانشگاهي بود. آقاي رضا حسني، معلم رسمي آموزش و پرورش و آقاي عليرضا ظفري هم نيروي آزاد آموزش و پرورش محسوب مي‌شد. ما پول زيادي نداشتيم ولي به راهمان ايمان داشتيم.
خاطرم هست که با 700 هزار تومان سرمايه اوليه، نخستين مدرسه مجتمع فرهنگي، آموزشي علامه طباطبايي را راه‌اندازي کرديم. اين مدرسه در مقطع راهنمايي شکل گرفت و امروزه به نام واحد ميرداماد شناخته مي‌شود. آن روزها يک خانه درخيابان سربداران، واقع در ابتداي خيابان شهيد مطهري تهران رهن کرده بوديم. به لحاظ حسن شهرت فرهنگي و آموزشي اعضاي هيات موسس، در همان سال نخست 130 دانش‌آموز در مدرسه ثبت‌نام کردند. همگي در مدرسه کار مي‌کرديم. آقاي ظفري، معلم رياضي شد، آقاي حسني، علوم مي‌گفت. آقايان قاسمي و گلشاهي هم ديني درس مي‌دادند. اول مهر سال 1372 بود.
ضرر مالي کرديم، جمع هفت نفره، سه نفر شد
از همان ابتدا معتقد بوديم که تنها با «کار خوب» مي‌توانيم اعتماد اولياء را جلب کنيم. تجربه سال‌هاي بعد نشان داد که درست فکر مي‌کرديم. پس از سال نخست، آقاي رسول عليزاده که از نيروهاي فرهنگي بود و آقاي محمد جعفر مستوفي که تجربه‌هاي موفق در فعاليت‌هاي اقتصادي داشت و فرزندش در مدرسه علامه طباطبايي تحصيل مي‌کرد به جمع ما پيوستند.
به اين ترتيب «موسسه ادب و دانش» را با هفت عضو موسس تشکيل داديم تا مدرسه علامه طباطبايي را مديريت کند. من هم مجوز حقيقي تاسيس مدرسه را به مجوزي حقوقي و به نام «موسسه ادب و دانش» تغيير دادم. تلفيق نگاه فرهنگي، اقتصادي اعضاي جديد با رويکرد فرهنگي، آموزشي اعضاي اوليه موسس، اثر مثبتي در توسعه فعاليت‌ها داشت.
سال 1375 با تملک يک باب خانه در منطقه اميرآباد شمالي تهران، توسط آقاي مستوفي، نخستين دبيرستان علامه طباطبايي توسط موسسه تشکيل و بعدها به واحد کارگر شهره شد. ما تلاش کرديم تا با مطالعه سيستم آموزشي موفق مدارس ايراني و خارجي، به طور مستمر کيفيت آموزشي مدارس را ارتقاء دهيم. کار فرهنگي را هم دراز مدت مي‌ديديم بنابراين درباره اجراي برنامه‌هاي فرهنگي به سود و زيان توجه نداشتيم. حتي اگر در اين حوزه زيان مادي مي‌ديديم، اعتقاد داشتيم که بايد کار را ادامه دهيم. اوضاع اقتصادي موسسه سخت شده بود، 110 ميليون تومان کسري آورديم.
آقايان گلشاهي، حسني، عليزاده و مرحوم قاسمي تصميم گرفتند سهامشان را واگذار کنند. من به اتقاق آقايان مستوفي و ظفري بر ادامه راهمان اصرار داشتيم. بزرگي نام «علامه طباطبايي (ره)» برايمان اهميت داشت.
سال 1378بود. يک قطعه زمين حدود 2500 متري در منطقه پنج تهران از سازمان زمين شهري خريداري کرديم تا فعاليت‌هايمان را توسعه دهيم. سال 1378کار تملک و احداث پروژه ساختمان‌هاي اداري و آموزشي علامه طباطبايي، در منطقه آبشناسان آغاز و در سال 1381 به پايان رسيد تا دبيرستان علامه طباطبايي واحد آبشناسان افتتاح شود.
پيش از آن هم به سال 1379، دبيرستان علامه طباطبايي - واحد فاطمي به بهره‌برداري رسيده بود. حالا ديگر مجتمع شده بوديم. «مجتمع علامه طباطبايي». موفقيت دانش‌آموزان و اقبال روزافزون اولياء، براي ثبت‌نام فرزندانشان، در مجتمع علامه طباطبايي وظيفه ما را در افزايش کيفيت و توسعه کمي مدارس سنگين‌تر کرد. «واحد راهنمايي آبشناسان (دبيرستان دوره اول)» به‌عنوان يکي ديگر از واحدهاي بزرگ و دومين واحد راهنمايي مجتمع تاسيس شد. سال 1384 بود.
مسئوليت‌مان روز به روز سنگين‌تر مي‌شد
مجتمع علامه طباطبايي با افزايش ظرفيت‌هاي مختلف علمي، فرهنگي، تربيتي، هنري، پژوهشي و ورزشي به مرور توسعه يافت. دانش‌‌آموزانش در دانشگاه‌هاي خوب کشور پذيرفته و در المپيادهاي مختلف برگزيده شدند. مسئوليت‌مان روز به روز سنگين‌تر مي‌شد. در اين مسير آقاي ظفري هم به‌عنوان يکي از سه عضو هيات موسس، در سال 1390 سهامش را واگذار کرد. با افزايش مراجعه دانش‌آموزان، ناگزير به توسعه بوديم. مجتمع علامه طباطبايي (ره) شش واحد دبيرستاني، سه واحد راهنمايي و يک واحد دبستان داشت. سال 1391 بود.
600 نفر همدل، کجا کار مي‌کنند؟
من آموزش را به عنوان وسيله‌اي براي توجه اولياء و دانش‌آموزان بسوي تعالي انساني مي‌بينم و همچنان مانند روزهاي اول تاسيس مدرسه علامه طباطبايي معتقد به تربيت «انسان مفيد» هستم. انساني که از نظر علمي قوي و به آموزش‌هاي روز مجهز باشد، تربيت اسلامي شده و به وطنش غيرت داشته باشد. انساني خلاق، فرهيخته و وفادار به ميثاق‌ها در جامعه. هر چند از 25 سال پيش تاکنون موفقيت‌هاي خوبي کسب کرده ايم اما هنوز تا رسيدن به مقصود راه درازي در پيش داريم. پس بايد بيشتر تلاش کنيم.
بايد به ارتقاء کيفي آموزش و تربيت جوانان بيش از توسعه کمّي اهميت دهيم، تا اندامي متوازن داشته باشيم. ابزار مهم ما براي چنين ارتقاء مستمري نيروي انساني است. مفتخرم که حدود 600 نفر، با متوسط سني حدود 35 سال، مسئوليت‌هاي «موسسه انديشه مهر علامه طباطبايي» و تعليم و تربيت دانش‌آموزان را بر عهده دارند. همکاران عزيز ما، در جواني با تجربه شده‌اند. ما با آنان رابطه‌اي «خالصانه» و «دلي» داريم. اين رابطه باعث پيوستگي متعهدانه همه به مجموعه شده است. نتيجه اين پيوستگي، هماهنگي بيشتر براي خدمت‌رساني به دانش‌آموزان است.
جشن تولد 25 سالگي با 3000 عضو خانواده
مهرماه 1397، جشن تولد «ربع قرن فعاليت مجتمع فرهنگي، آموزشي علامه طباطبايي» را پس از 25 سال تلاش برگزار کرديم. در حالي که حالا فعاليت‌هاي مجتمع علامه طباطبايي در دو موسسه فرهنگي، آموزشي «انديشه مهر علامه طباطبايي» و «ادب و دانش» متمرکز شده است. اين دو موسسه مجموعا 25 مدرسه پسرانه و دخترانه علامه طباطبايي را در مقاطع مختلف اداره مي‌کنند. 9 مدرسه در مقطع ابتدايي، 7 مدرسه در مقطع متوسطه دوره اول و 9 مدرسه در مقطع متوسطه دوره دوم. افتخار من اين است که پس از 46 سال خدمت در آموزش و پروش فرزندان ايران، اينک در موسسه فرهنگي، آموزشي «انديشه مهر علامه طباطبايي» خدمتگزار حدود 3000 دانش آموز، معلم و پرسنل اجرايي عضو «خانواده بزرگ علامه طباطبايي» هستم. سال 1397 است.
*رئیس هیات مدیره موسسه اندیشه مهر علامه طباطبایی